تنگی کانال نخاعی لامبر یکی از دلایل درد در بخش پایین کمر می باشد که علائم متعددی از جمله سیاتیک, درد کمر, درد باسن, مور مور شدن, گرفتگی, درد پا و درد در حالت پیاده روی و ایستادن دارد.

استینوسیس (Stenosis) به معنی باریک شدن می باشد, و تنگی کانال نخاعی اشاره به باریک شدن فضای احاطه کننده بافت عصبی در قسمت پایین کمر دارد.

به منظور فهم تنگی کانال نخاعی ابتدا لازم است تا اشاره ای به آناتومی کمر شود. استخوانهای ستون فقرات (مهره کمر) به گونه ای سازمان یافته اند که از بافتهای عصبی که از مغز به تمامی نقاط بدن کشیده می شود محافظت می کنند. طناب نخاعی بوسیله کانال نخاعی در بین هر مهره محافظت می شود ودر هر سطح مهره ریشه عصب بوسیله یک روزنه نمایان می باشد.

تنگی کانال نخاعی در واقع باریک شدن این کانال و روزنه می باشد. این مشکل یا بصورت مادرزادی می باشد و یا با افزایش سن زیاد ایجاد می شود.

با افزایش سن, دیسک بین مهره ها خشک شده و ارتفاع خود را از دست می دهند. این آب رفتگی دیسک همچنین با توسعه فتق دیسک, سندروم فاست, امراض انحطاط دیسک و اسپاندیلولیسیس همراه می باشد. این شرایط معمولا در زمان تنگی کانال نخاعی رخ می دهد.

مکانیزم دقیق ایجاد این نوع از آسیب کمر  حتی توسط متخصصان بطور کامل شناخته نشده است. در این آسیب فرض بر این است که با انقباض دیسک بین مفصل مهره ها و مفاصل فاست انحطاط ایجاد می شود. این امر باعث ضخیم شدن این مفاصل می شود که باعث فشرده شدن طناب نخاعی, عصب و ریشه اعصاب می شود.

این باریک شدگی و فشار بر روی طناب نخاعی, عصب و ریشه اعصاب, ایجاد نشانه های تنگی کانال نخاعی می کند. این علائم به دو بخش اصلی تقسیم  می شود: 1- لنگش متناوب نوروژنیک (Neurogenic Intermittent Claudication) که تولید درد کمر , درد باسن, مور مور شدن, گرفتگی, درد پا و درد در حیم راه رفتن و ایستادن می کند.2- رادیکولوپاثی که تولید درد, بی حسی و ضعف در طول ریشه عصبی می کند.

علائم و نشانه های تنگی کانال نخاعی

افراد با درد ثابت کمر, بی حسی و یا احساس پین و سوزنی در ناحیه تناسلی, ضعف در هر دو پا و اختلال در کارکرد مثانه و روده باید سریعا به جراح نخاع مراجعه نمایند.

در جایی که ریشه عصب بنا به دلایل تنگی کانال نخاعی تحت فشار می باشد, بیمار احتمال دارد که علائم سیاتیک, با درد, بی حسی و  مور مور شدن پشت پا را داشته باشد. برخلاف افرادی که بنا به دلیل فتق دیسک سیاتیک دارند, این نوع از سیاتیک با استفاده از نشستن قابل تسکین می باشد.

از آنجایی که خم کردن کمر به سمت جلو باعث تسکین علائم می شود معمولا  اینگونه افراد آسیب دیده هنگام راه رفتن کمی کمر خود را به سمت جلو خم می کنند و به دلیل اینگونه راه رفتن بخش پایین کمر اغلب سفت می شود و سفتی در ماهیچه فلکسور ران در جلوی ران توسعه میابد. فرآیند اکستنشن (خم شدن به سمت عقب) باعث بدتر شدن علائم می شود زیرا که این فرآیند باعث باریک شدن کانال نخاعی حاوی عصب می شود.

تمرینات کششی و حرکتی کمر

تمرینات بدنسازی برای درد کمر

حرکات کششی و بدنسازی با توپ جیم بال برای درد کمر

به دلیل مشابه, راه رفتن بر روی سطوح مسطح باعث پدیدار شدن علائم درد و یا حالت پین و سوزنی در پا می شود در حالیکه بالا رفتن از تپه به این دلیل که باعث خم شدن کمر می شود باعث تسکین علائم می شود.

تصویر اشعه ایکس تصاویری از انقباض و انحطاط مفصل نخاعی ارائه می دهد. با استفاده از تصاویر سی تی اسکن و ام آر آی اندازه گیری کانال نخاعی همچنین مقایسه ریشه نخاعی در تصویر با ریشه سالم امکان پذیر می باشد.

بررسی های دقیق تر دلیل دقیق علائم را روشن خواهد کرد. مطالعات هدایت عصبی (NCS) از یک روش غیرتهاجمی به منظور اعمال پالس الکتریکی به اعصاب محیطی استفاده می شود که پاسخ آن توسط الکترودها قابل اندازه گیری می باشد. سرعت انتقال اعصاب با استفاده از این روش به طور دقیق قابل اندازه گیری می باشد به گونه ای که اعصاب سالم سرعت انتقال سریعتری در مقایسه با اعصاب معیوب دارند.

درمان تنگی کانال نخاعی

در زمان تشدید سیاتیک و درد پا, استفاده از قرص های ضد ورم تجویز شده توسط پزشک در جهت تسکین درد بسیار موثر می باشد. استفاده از کیسه های آب گرم باعث تسکین اسپاسم و درد کمر می شود. همچنین استفاده از کمربند طبی باعث ایجاد ساپورت کمر می شود.

استفاده از درمانهای فیزیوتراپی در تسکین تنگی کانال نخاعی بسیار مفید می باشد. فیزیوتراپ با استفاده از تکنیکهای دست می تواند باعث تسکین سفتی و اسپاسم کمر شود. همچنین تکنیک های تحرک سازی باعث آزاد سازی ریشه عصب و اعصاب کمر می شود. روش دیگر در جهت کاهش علائم خوابیدن بر روی کمر و استفاده از یک بالش در زیر زانو می باشد که به این طریق باعث فلکشن کمر وکاهش فشار روی اعصاب شده و در نتیجه علائم کاهش میابد(شکل زیر). در جایی که نشانه اصلی سیاتیک می باشد استفاده از تزریق استروئیدی اپیدورال باعث شناور شدن ریشه اعصاب شده و در باعث نتیجه کاهش ورم می شود.

یک متخصص فیزیوتراپ می تواند تمرینهای مناسبی جهت استفاده در منزل ارائه دهد. معمولا درمان شامل بهبود حرکت در مفصل هیپ و پایداری کمر می باشد. اصول پشت این حرکات پایداری کمر اینست که اگر عضلات پایدار کننده خاص به نام Transversus Abdominu و Multifidus منقبض شوند در نتیجه ستون فقرات بهتر محافظت می شوند. در تنگی کانال نخاعی این تمرینها بصورت کمی فلکشن کمر انجام می شود.

تمرین در آب نیز بدلیل اثر شناوری که باعث کاهش فشار بر روی ستون فقرات می شود که در نتیجه باعث کمک به کاهش درد و اسپاسم عضلانی می کند بسیار مفید می باشد. شنا بصورت swimming strokes مناسب نمی باشد زیرا که این امر باعث اکستنشن ستون فقرات (خم شدن به عقب) و در نتیجه تشدید علائم می شود. در عوض, راه رفتن یا دویدن در آب با استفاده از کمربندهای شناوری بدلیل قرار گیری فلکشن در کمر (خم شدن به جلو) مناسب می باشد.  این نوع دویدن بهترین روش در جهت بهبود سلامتی قلبی و عروقی برای بیمارانی می باشد که سلامتی محدودی بدلیل ناتوانی در راه رفتن مسافت طولانی دارند.

عمل جراحی در صورتی که روشهای محافظه کارانه در جهت کاهش علائم موثر واقع نشود ممکن است در نظر گرفته شود (بیش از 50 درصد موارد). عمل جراحی تنها در صورتی که بیمار درد شدیدی حتی در فعالیت های روزمره خود دارد به فرد آسیب دیده توصیه می شود. نتیجه عمل در افراد دیابتی و کسانیکه  درد ران و درد کمر دارند ضعیف می باشد. نتایج عمل برای کسانی که دارای درد پا در نتیجه تنگی کانال نخاعی می باشند مفید می باشد.

پیشگیری از تنگی کانال نخاعی

طرز قرارگیری نامناسب بهمراه استفاده نادرست از کمر نقش تعیین کننده ای در توسعه تنگی کانال نخاعی دارد. بمنظور اجتناب از این وضعیت بهتر است که پوسچر کمر در طول زندگی به بهترین شکل نگهداری شود. استفاده از ساپورتهای بالشتی در زمان نشستن روی صندلی کامپیوتر بسیار مفید می باشد. در مدت زمان طولانی, پوسچر مناسب از طریق افزایش پایداری ستون فقرات محافظت می شود. این امر از طریق تمرینهای خاص پایداری قابل حصول می باشد.

تحقیقات نشان داده اند که انجام حرکات ورزشی خاص به نام تمرینهای استقامت هسته ای و پایداری در جهت تسکین درد کمر و بازگرداندن حرکات نرمال بسیار مفید می باشد. این تمرینها مخصوصا زمانیکه مشکل ناشی از عادت پوسچر نادرست و درد ناشی از دیسک می باشد بسیار موثر می باشند.