در د مفصل ساکروایلیاک یکی از دردهای مربوط به کمر می باشد که مربوط به بخش لگن کمر (Pelvis) می باشد و سناریوهای متعددی باعث بوجود آمدن این درد می شود مانند جراحت ناشی از تصادف, جهت گیری نامناسب بیومکانیکی بدن, تغییرات هرمونی در زمان بارداری خانم هاو یا امراض ورم مفصلی.

مفصل ساکروایلیاک از مفصل بین استخوان ساکروم (Sacrum) و دو استخوان ایلیوم (Ilium) لگن تشکیل شده است. سطح مفصل با استفاده از غضروف مفصلی پوشیده شده و همچنین مفصل با استفاده از لیگامانهای قوی و ضخیم نیز تقویت شده که باعث پایداری زیاد این مفصل می شود.

مفصل ساکروایلیاک باعث کمک در انتقال نیرو در فعالیتهای با تحمل وزن می شود. در بین آناتومیست ها در مورد حرکات این مفصل همچنان بحث وجود دارد اما بطور کلی حرکات رو به عقب و جلو و چرخشی به اندازه فقط چند میلیمتر مورد تایید همه می باشد.

 در اوایل قرن اخیر کشیدگی مفصل ساکروایلیاک بیشتر بعنوان مشکلات درد پایین کمر شناخته می شد که با توجه به شناخت آسیب ناشی از دیسک کمر باعث شد که پزشکان درد مفصل ساکروایلیاک را بعنوان عامل اصلی درد کمر نشناسند. البته که مفصل ساکرو ایلیاک نیز باعث درد کمر می شود, که این آسیب عمدتا ناشی از جراحت ناشی از تصادف, بد جهت گیری بیومکانیکی, تغییرا همورمونی و امراض ورم مفصل ایجاد می باشد.

جراحت ناشی از تصادف, بد جهت گیری بیومکانیکی و تغییرات هورمونی همگی می تواند باعث خرابی مفصل ساکروایلیاک شود. موقعیت بسته شدن مفصل ساکروایلیاک به واسطه هر یک از عوامل ذکر شده قابل تغییر می باشد و درنتیجه مفصل پایداری خود را از دست می دهد که در نتیجه این تغییر, فشار زیادی به سطح مفصل و لیگامان و ماهیچه های اطراف آن وارد می شود.


حرکات کششی و بدنسازی با توپ جیم بال برای درد کمر

تمرینات بدنسازی برای درد کمر

تمرینات کششی و حرکتی کمر


از جمله عواملی که باعث جراحت مفصل ساکروایلیاک می شود می توان به افتادن بر روی باسن و همچنین باز شدن پا بصورت ناگهانی و همچنین اعمال تنش زیاد حین فعالیت ورزشی اشاره کرد.

تغییرات هورمونی در زمان بارداری باعث شل شدن لیگامانهای می شود که این بواسطه کاهش پایداری مفصل ساکروایلیاک باعث درد مفصل ساکروایلیاک می شود. این امر بواسطه افزایش وزن خامهای باردار باعث اختلال و خرابی مفصل ساکروایلیاک در خانم ها می شود. به همین دلیل این عارضه در خانم ها بیشتر از اقایان رایج می باشد.

اختلاط ورمی باعث عارضه مفصل ساکروایلیاک می شود که تشخیص آن از طریق تست خون امکان پذیر می باشد. به محض تایید تست خون باید از یک روماتولوژیست جهت درمان استفاده شود.

علائم و نشانه های درد مفصل ساکروایلیاک

با اختلال در مکانیک مفصل ساکروایلیاک درد کمی در محل نقطه جراحت دارد. میزان درد ممکن است بواسطه فعالیتهای خاصی نظیر نشستن, خم شدن, ایستادن, بلند کرن اجسام و هنگام بالا رفتن از پله ها شدیدتر شود. در بعضی موارد درد به نقاط ران نیز منتقل می شود ولی به ندرت به زیر زانو سرایت می کند.

درمان درد مفصل ساکروایلیاک

عدم انجام فعالیتهای سنگین در زمان درد شدید ضروری می باشد. به محض اینکه فرد آسیب دیده موقعیتی از طرز وضعیت بدن را پیدا کرد که درد در آن به حداقل می رسد باید سعی کند که آن وضعیت را حداقل تا 24 ساعت حفظ کند. در موارد حاد درد با استفاده از دستگاه خاصی به نام  TENS ( وسیله ای که با باطری کار می کند و از طریق اعمال جریان مستقیم به بدن باعث بلوکه شدن درد می شود) از درد جلوگیری می کنند.

معمولا اختلال در مفصل ساکروایلیاک به درمانهای محافظه کارانه توسط فیزیوتراپ پاسخ مثبت می دهد. موفقیت درمان تا حدود زیادی وابسته به عوامل ایجاد درد مفصل ساکروایلیاک می باشد. اگر فرد مورد نظر یک خانم باردار باشد امکان ریشه کردن مرض تا قبل از زایمان امکان پذیر نمی باشد. در چنین حالتی که لیگامانها بنا به ترشح هرمونی شل شده اند بهترین روش استفاده از شکم بندهای بارداری برای خانم ها جهت کاهش وزن وارده به مفصل ساکروایلیاک بهترین راه حل می باشد. برای افرادی که باردار نمی باشند استفاده از کمربندهای مخصوص مفصل ساکروایلیاک مفید می باشد.

اگر آسیب مفصل ساکروایلیاک در نتیجه فاکتورهای بیومکانیکی باشد مانند اختلاف طول پای چپ و راست و یا تغییر جهت گیری اندام تحتانی باشد لذا اینگونه از اختلاط ها از طریق استفاده از اورتز ها مانند استفاده از کفی کفش مناسب قابل برطرف شدن می باشد. همچنین انجام حرکات استقامتی عضلات و یا کششی بدن نیز می تواند در بعضی موارد کارساز واقع شود.

پیشگیری از درد مفصل ساکروایلیاک

بمنظور جلوگیری از وقوع مجدد آسیب نگهداری از کمر از اهمیت ویژه ای برخوردار می باشد. به همین منظور فهم دقیق طرز قرار گیری بدن خیلی مهم می باشد. نمای جانبی ستون فقرات ارائه شده در زیر نشان می دهد که ستون فقرات از یک سری منحنی تشکیل شده است:

حالت منحنی مانند ستون فقرات کمک زیادی به تحمل بار در مقایسه با حالت کاملا راست می کند. قسمت منحنی مانند لامبر (Lumbar) دارای یک حالت منحنی به سمت جلو می باشد که اگر در این وضعیت باقی بماند حالت پوسچر بدن در حالت استاندارد می باشد. نگهداری این وضعیت حتی در موقع انجام فعالیت های روزانه مخصوصا در زمان نشستن برای مدت طولانی از اهمیت ویژه ای برخوردار می باشد.

استفاده از رول های کمری در پایین کمر و یا استفاده از ساپورت های کمری در زمان نشستن می تواند مفید باشد. رانندگی برای مدت زمان طولانی باید اجتناب شود و بهتر است که زمانهای استراحتی بهمراه انجام حرکات کششی در زمان رانندگی طولانی مدت در نظر گرفته شود.

در مدت زمان طولانی طرز قرار گرفتن خوب از طریق افزایش پایداری عضلات کمری قابل حصول خواهد بود که این امر از طریق انجام ورزشهای خاص با نام حرکات پایدار کننده هسته ای (Core Stability) امکان پذیر می باشد. لذا انجام تمرینات تقویت کننده عضلات شکمی و ستون فقرات جهت پیشگیری همواره توصیه می شود.